Năm 2006, kết quả khám sức khỏe cho 11 vị trong đoàn đại biểu tỉnh An Giang đi dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, thật bất ngờ, Giáo sư Tiến sĩ Võ Tòng Xuân, khi ấy 66 tuổi, là người cao tuổi nhất đoàn lại có sức khỏe tốt nhất. Do vậy, khi hay tin Giáo sư Võ Tòng Xuân vừa bàn giao chức Hiệu trưởng trường Đại học An Giang để nghỉ hưu, nhiều người muốn biết, hiện nay nhà khoa học danh tiếng này đang làm gì vậy? Chúng tôi đã hỏi chuyện ông; và cũng như bao lần trước, tôi đều mở đầu câu chuyện bằng hai tiếng “Thưa Thầy”…
Không chỉ nhà báo Huỳnh Kim, nhiều người lớn tuổi khác vẫn kính cẩn "Thưa Thầy..."* Thưa Thầy, Thầy vẫn đang sống và làm việc ở chỗ cũ, trong căn nhà công vụ của trường Đại học An Giang. Dường như công việc của Thầy hiện nay vẫn… bộn bề?
GSTS Võ Tòng Xuân: Hiện nay, tuy tôi thôi làm hiệu trưởng Đại học An Giang, bớt được trách nhiệm quản lý, nhưng các nhiệm vụ khác trong nước và ngoài nước tôi vẫn tiếp tục thực hiện. Tôi vẫn đang sống tại căn nhà công vụ của Đại học An Giang vì muốn tiếp tục giúp các cán bộ trẻ và sinh viên ở đây về mặt chuyên môn trong giai đoạn xây dựng cơ sở đại học mới mà tôi đã tham gia thiết kế. Và tôi vẫn thường xuyên thực hiện các trách nhiệm khác qua phương tiện thư điện tử. Ngoài ra, khi đến lịch của chương trình thì tôi sẽ đi họp quốc tế hoặc trong nước theo yêu cầu.
* Vậy một ngày sống và làm việc của Thầy hiện nay ra sao?
GSTS Võ Tòng Xuân: Một ngày sống của tôi lúc nào cũng bận rộn, nhưng phải bảo đảm một sự điều độ cơ bản. Ăn, uống đầy đủ; mỗi sáng sớm, tôi uống nước hai trái chanh tươi trước khi ăn sáng và không hút thuốc, nhậu nhẹt thường ngày. Thể dục buổi sáng. Đọc báo điện tử Việt
* Ở tuổi này, nhớ lại những điều tâm huyết đã đóng góp vào công cuộc đổi mới của đất nước, nhất là trong nông thôn nông nghiệp hơn ba chục năm qua, Thầy muốn nói gì?
GSTS Võ Tòng Xuân: Rõ ràng công cuộc đổi mới đã giúp đưa đất nước ta tiến lên phía trước trong mặt trận phát triển kinh tế xã hội. “Đổi mới” không tốn nhiều ngân sách nhà nước đầu tư nhưng thực chất chỉ cần sự thay đổi chính sách của Đảng và Nhà nước. Cũng con người này, cũng đất nước núi sông này mà từ một nước sản xuất quá kém, phải ăn đong, mặc thiếu, cái gì cũng hiếm có, đã chuyển sang một quốc gia sản xuất quá nhiều lương thực, thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới, chủ yếu là nhờ Đảng và Nhà nước đồng ý thay đổi chính sách nông nghiệp không tốn kém gì bao nhiêu cả. Tôi gọi đó là cuộc đổi mới thứ nhất.
Thành tích đó của nhân dân Việt
Những đóng góp khá ấn tượng khác có thể kể như loạt chương trình truyền hình “Khoa học kỹ thuật nông nghiệp” mà nguyên Thủ tướng
* Thầy gọi đó là cuộc đổi mới thứ nhất. Như vậy, theo Thầy, nước nhà đang cần có thêm một cuộc đổi mới thứ hai để tiến kịp thiên hạ?
GSTS Võ Tòng Xuân: Cuộc đổi mới thứ hai rất cần thiết lúc này là phải cải tiến cơ bản và toàn diện cho giáo dục Việt
Đổi mới giáo dục sẽ phải bắt đầu từ bậc phổ thông, lần lên đến bậc đại học, trong đó sự đổi mới phương pháp đào tạo tại đại học sư phạm đóng vai trò then chốt. Nhưng rất tiếc là Nhà nước chưa thấy sự cần thiết đó. Và như thế chúng ta sẽ càng làm chậm đi tiến trình đổi mới. Hệ thống đào tạo của Việt Nam hiện nay, từ chương trình đào tạo quá nặng nề - có quá nhiều môn học lý thuyết, nhiều môn học không quan trọng cho ngành chuyên môn, gấp đôi thời gian lên lớp so với sinh viên các nước khác, đến cách dạy chủ yếu vẫn là đọc – chép, vì dạy theo kiểu mới như “lấy người học làm trung tâm” sẽ bị cháy giáo án, cho nên không phát huy được tính sáng tạo, suy nghĩ độc lập của người học. Trong khi đó, nhất là đối với những sinh viên xuất sắc, nhu cầu học cấp bách những kỹ năng cao cấp ngày càng tăng, nhưng bị hệ thống giáo dục kìm hãm, không phát huy được. Mọi sinh viên phải chờ nhau cùng đi lên chầm chậm, người muốn đi nhanh không có cách gì để đi trước được. Trong khi đó, hệ thống giáo dục ở các nước chung quanh Việt
* Thầy có thể cho một thí dụ về cách đào tạo của các nước mà sinh viên không phải “chờ nhau cùng đi lên chầm chậm” như vậy?
GSTS Võ Tòng Xuân: Tôi xin lấy môt thí dụ thực tế để chứng minh điều đó. Cháu Trần Thanh Tâm, một nữ sinh xuất sắc của tỉnh An Giang, đã được học bổng của Chính phủ
Tôi chắc chắn là, nếu cháu Tâm học trung học phổ thông ở Việt
Rõ ràng là chúng ta phải có một cuộc đổi mới thứ hai mới mong nhanh chóng đào tạo nhân tài theo kịp các nước tiên tiến.
* Riêng với ĐBSCL, Thầy thấy thế giới nhìn nhận vùng này ra sao? Và theo Thầy, hiện nay ĐBSCL đang đứng ở mức nào so với các vùng khác trong nước?
GSTS Võ Tòng Xuân: ĐBSCL là vùng sản xuất nông nghiệp và thủy sản quan trọng nhất Việt
Có thể nói, so với bảy vùng sinh thái trong nước, về giao thông, ĐBSCL đứng hạng thứ 6-7, giáo dục hạng 6-7, y tế hạng 4-5; sản lượng lúa thì đứng hạng 1 nhưng giá trị còn thấp; thủy sản hạng 1; cây ăn trái cũng hạng 1 nhưng giá trị thấp.
* Vậy thì theo Thầy, làm sao để ĐBSCL kịp đi lên cùng cả nước?
GSTS Võ Tòng Xuân: Ngoài sự đầu tư của Nhà nước vào cấu trúc hạ tầng, chúng ta cần những nhà tư bản được đào tạo cơ bản với kiến thức và kỹ năng kinh doanh để phát huy tiềm năng của ĐBSCL.
Doanh nhân và nhà quản lý phải có học bài bản mới dám tính toán kinh doanh, biết mở thị trường, hoặc tìm thị trường cho những sản phẩm của ĐBSCL để từ đó quay ngược lại, tổ chức cho nông dân sản xuất nông sản nguyên liệu cho công ty mình chế biến một cách hiện đại theo đúng yêu cầu về chất lượng, mẫu mã của khách hàng.
Doanh nghiệp của ĐBSCL không nên tranh mua, tranh bán theo kiểu thu gom, mà nên tổ chức kết hợp với hợp tác xã nông nghiệp hoặc cụm nông dân sản xuất nông sản nguyên liệu theo đúng tiêu chuẩn chất lượng quốc tế.
* Để làm được như vậy, chắc hẳn phải kỳ vọng vào lớp trẻ nhiều hơn. Thưa Thầy, nếu tâm sự ngắn nhất với một người tuổi trẻ, Thầy sẽ nói điều gì?
GSTS Võ Tòng Xuân: Phải có nghị lực và sáng kiến. Phải sống điều độ để bảo đảm sức khoẻ thật tốt. Mình sống đâu chỉ vì mình.
***
Có dịp đọc một số báo cáo cá nhân, tôi không thấy GSTS Võ Tòng Xuân nhắc đến hai danh hiệu cao quí mà Nhà nước đã phong tặng mình - Anh hùng Lao động và Nhà giáo Nhân dân. Mà ông thường nhớ tên hàng loạt “công việc đang làm”. Thí dụ như: Uỷ viên Hội đồng quốc gia giáo dục; Uỷ viên Hội đồng Khoa học công nghệ quốc gia; Chủ tịch Hội đồng Chức danh giáo sư liên ngành nông lâm học; Uỷ viên Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước; Uỷ viên Hội đồng Chỉ đạo biên soạn từ điển bách khoa Việt Nam. Với quốc tế thì: Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học kỹ thuật Australia; Ủy viên Hội đồng quản trị Viện Quản lý châu Á; Uỷ viên Hội đồng quản trị Tổ chức Dịch vụ quốc tế về tiếp thu và ứng dụng công nghệ sinh học nông nghiệp; Uỷ viên Hội đồng Cố vấn Diễn đàn Nghiên cứu các vấn đề phát triển châu Á; Uỷ viên Hội đồng quản trị Quỹ Rockefeller; Uỷ viên Hội đồng quản trị Trung tâm phát triển bền vững vùng lưu vực sông Mê kông; Uỷ viên Ban điều hành dự án Giám sát Hệ sinh thái sông Mê kông; Ủy viên HĐQT Trung tâm Phát triển Phân bón Thế giới; Chủ trì Chương trình “An toàn lương thực Tây Phi châu – Sierra Leone”…
Sáng ngày
Kim mến,
Hồi chiều tôi đã bảo vệ thành công trước Hội đồng thẩm định của Bộ Giáo dục & đào tạo một dự án xin World Bank tài trợ cho Đại học An Giang. Có 4 trường mới mở khác cũng được vào bảo vệ. Kể như có một món quà Noel cho Đại học An Giang nhân dịp 8 năm thành lập (30-12-1999 ~ 2007).
Đêm nay là đêm Giáng sinh, tôi ngồi ở nhà khách Đại học Bách khoa Hà Nội để chỉnh sửa bài cho Kim. Có thêm vài tình tiết. Xong rồi. Gởi liền cho Kim đây.
Mong Kim có một đêm Giáng sinh êm ấm bên gia đình hạnh phúc.
Xuân
@@@@@@@@@
(Bài đăng báo Doanh Nhân Sài Gòn Xuân Mậu Tý 2008)
_________GSTS Võ Tòng Xuân trong buổi chiêu đãi hải sản Phú Quốc của nhà hàng Vườn Táo tại văn phòng Metinfo.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét